"Wiersze ostatnie" Czesława Miłosza liryczną pieśnią o ludzkich sposobach doświadczania świata
PDF

Słowa kluczowe

doświadczenie
pamięć
doświadczenie osobiste

Jak cytować

Gajak-Toczek, M. (2015). "Wiersze ostatnie" Czesława Miłosza liryczną pieśnią o ludzkich sposobach doświadczania świata. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Ad Didacticam Litterarum Polonarum Et Linguae Polonae Pertinentia, 4(140), 224–245. Pobrano z https://didactica.up.krakow.pl/article/view/2008

Abstrakt

Tom Wierszy ostatnich ma szczególne znaczenie w dorobku twórczym Czesława Miłosza, stanowi bowiem splot zasadniczych wątków i tematów, które artysta podejmował w ciągu swojego długiego życia. W oświetlaniu meandrów myśli noblisty pomocna stała się kategoria doświadczenia w filozoficznym ujęciu Waltera Benjamina. W artykule »Wiersze ostatnie« Czesława Miłosza liryczną pieśnią o ludzkich sposobach doświadczania świata ukazałam zatem szczególną rolę pamięci w kształtowaniu człowieczego sposobu doświadczania rzeczywistości, poeta bowiem stał na stanowisku, że kumulatywne doświadczenie stanowić może rodzaj mądrości, która przychodzi dopiero o zmierzchu. Przywołując oderwane, często sprzeczne elementy doświadczenia, włącza je w całość narracyjną. Niedoskonała pamięć jednak nie jest w stanie u kresu życia scalić wszystkiego w pełną znaczenia opowieść, niezależnie od tego, jak cenne byłoby badanie śladów przeszłości. Memoryzowaniu towarzyszy wzmożone wyczulenie na to, co przejściowe, przelotne i efemeryczne. Tomik - co podkreśliłam w swojej wypowiedzi - jest także zapisem bolesnych doznań ograniczeń fizycznych i psychicznych, które niesie ze sobą starość. Otwiera także pole na doznania metafizycznej, drugiej przestrzeni, której istnienie - wymykając się świadectwom kończącego się życia - może być jedynie bytem przeczuwanym, projektowanym, bytem, w którego istnienie artysta pragnie głęboko wierzyć. Zapis doświadczenia teraźniejszego i retrospektywnego uświadomił mistrzowi - co starałam się wyeksponować - że żadne życie nie jest wolne od paradoksów, sprzeczności, rozczarowań.

PDF

Bibliografia

Benjamin W., Selected Writings, red. M. Bullock, M. W. Jennings, Cambridge, Massachusetts 1996, t. 1.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Benjamin W., Selected Writings, red. M. W. Jennings, H. Eiland, G. Smith, Cambridge, Massachusetts 1999, t. 2.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Benjamin W., Twórca jako wytwórca, wybór H. Ostrowski, Poznań 1975.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bernacki M., „O zbawieniu” (z „Wierszy ostatnich” Czesława Miłosza), [online]. 2009 [dostęp: 23.12.2011]. Dostępny w World Wide Web: http://www. bernacki.ath.bielsko.pl/wp-content/uploads/2009/01/miaosz-o-zbawieniu.doc.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bieńkowska E., W ogrodzie ziemskim. Książka o Miłoszu, Warszawa 2004.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Burek T., Autobiografia jako rozpamiętywanie losu. Nie tylko o »Rodzinnej Europie«, [w:] Poznawanie Miłosza 2, cz. 2, 1980-1998, red. A. Fiut, Kraków 2001, s. 7-28.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Doleżał M., Szubert J., Dopłynąłem do źródła, „Forum” 2004, nr 13, s. 44-45.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Dzień M., Zanim ustało krążenie słowa. Czesława Miłosza »Wiersze ostatnie«, „Kwartalnik Artystyczny” 2006, nr 3-4, s. 239-248.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Hartwig J., Okruchy z sutego stołu. O »Wierszach ostatnich« Czesława Miłosza, „Kwartalnik Artystyczny” 2006, nr 3-4, s. 217-222.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Heidegger M., W drodze do języka, przeł. J. Mizera, Kraków 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Ilg J., Od wydawcy, [w:] Cz. Miłosz, Wiersze ostatnie, Kraków 2006, s. 81-84.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jay M., Pieśni doświadczenia. Nowoczesne amerykańskie i europejskie wariacje na uniwersalny temat, Kraków 2008.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kornhauser J., Muzyka sfer, „Kwartalnik Artystyczny” 2006, nr 3-4, s. 250-253.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kosińska A., Głosy i glosy o wierszach ostatnich Czesława Miłosza, „Kwartalnik Artystyczny” 2006, nr 3-4, s. 223-239.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Lipa A., Leonor Fini i Konstanty Jeleński. Portret podwójny, Warszawa 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Miłosz Cz., Abecadło, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Miłosz Cz., Jasności promieniste i inne wiersze. Pierwodruki (1984-2005), „Zeszyty Literackie” 2005, nr 5 (poza serią).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Miłosz Cz., Metafizyczna pauza, Kraków 1989.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Miłosz Cz., Ogród nauk, Lublin 1986.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Miłosz Cz., Orfeusz i Eurydyka, [pierwodruk:] „Tygodnik Powszechny” 2002, nr 40, s. 9. Miłosz Cz., Orfeusz i Eurydyka, Kraków 2002.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Miłosz Cz., Rodzinna Europa, Kraków 2001.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Miłosz Cz., Wiersze ostatnie, Kraków 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Miłosz Cz., Ziemia Ulro, Warszawa 1982.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Myrdzik B., Czy tradycja jest wartością?– w świetle wybranych dyskursów, „Polonistyka” 2011, nr 9, s. 12-17.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Myszkowski K., Dwanaście ostatnich wierszy Miłosza, „Kwartalnik Artystyczny” 2006, nr 3-4, s. 254-257.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Nycz R., Antropologia literatury – kulturowa teoria literatury – poetyka doświadczenia, „Teksty Drugie” 2007, nr 6, s. 34-49.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Peirce Ch. S., Collected Papers, red. Ch. Hartshorne, P. Weiss, t. 5, Cambridge 1934.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Przybylski R., Baśń zimowa. Esej o starości, Warszawa 1998.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Stala M., Ekstaza o wschodzie słońca, [w:] tenże, Trzy nieskończoności. O poezji Adama Mickiewicza, Bolesława Leśmiana i Czesława Miłosza, Kraków 2001, s. 151-202.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Stala M., Owad w ciemnym bursztynie, „Gazeta Wyborcza”, (Łódź), 30 VI 2011, s. 11-12.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Stala M., Tak mówi cisza. O „Wierszach ostatnich” Czesława Miłosza, „Tygodnik Powszechny” 2006, nr 44, s. 28.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Sylwetki: Leonor Fini, „Zeszyty Literackie” 1998, nr 1, s. 40-102.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

The Philsophy of George Santayana, red. P. A. Schilp, LaSalle, III, 1940.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Tischner Ł., Zbawienie jako utrata, „Znak” 2006, nr 12, s. 151-158.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Downloads

Download data is not yet available.