„Pomiędzy kulturą a ziemią”. Od świata globalnego do lokalnego na przykładzie literatury „stąd”
PDF

Słowa kluczowe

nauczanie języka polskiego
kształcenie regionalne
edukacja lokalna w świecie globalnym
literatura „stąd”
kształtowanie tożsamości współczesnej młodzieży
„mała ojczyzna”
Limanowszczyzna/Ziemia Limanowska
Władysław Dunarowski
proza XX wieku

Jak cytować

Pławecka, K. M. (2018). „Pomiędzy kulturą a ziemią”. Od świata globalnego do lokalnego na przykładzie literatury „stąd”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Ad Didacticam Litterarum Polonarum Et Linguae Polonae Pertinentia, 8(227), 198–215. Pobrano z https://didactica.up.krakow.pl/article/view/4126

Abstrakt

Celem publikacji jest zwrócenie szczególnej uwagi na znaczącą rolę polonistycznej edukacji regionalnej, która domaga się odpowiedzi na pytanie − jak w płynnonowoczesnej, często odhumanizowanej, anonimowej kulturze pomagać uczniowi w „zakorzenianiu” się? Przywołane propozycje dydaktyczne idą w kierunku „czytania” kultury współczesnej, czyli: 1) reklamy Coca-Coli, globalnego napoju ze złudną tożsamością „jesteśmy stąd”; 2) nauczania papieskiego (ukontekstowionego globalnie), akcentującego potencjał kultury regionu i wartości, jakie tkwią w wartościach zakorzenionych właśnie w tej kulturze (np.: siła więzi emocjonalno-psychicznej człowieka z drugim człowiekiem, dzieciństwem, najbliższą sercu okolicą).

Kontekst kultury współczesnej prowadzi bezpośrednio do regionalistycznego wymiaru kształcenia i propozycji czytania biografii oraz prozy Władysława Dunarowskiego, rodem z Limanowszczyzny. Walorów proponowanych tekstów literackich jest wiele. Zaliczyłam do nich m.in.: otwieranie się na problemy kultury i mikrohistorie ludzi zamieszkujących w przeszłości obszar Ziemi Limanowskiej; kierowanie myślenia młodzieży w stronę człowieka „stąd” i jego prywatnych sposobów doświadczania „małej ojczyzny”. Głębsze spojrzenie na literaturę „stąd” pozwoliło dostrzec ponadczasową moc ujawniania problemów ludzkich, które okazują się uniwersalne.

W końcowej konkluzji wskazałam na szczególną rolę literatury „stąd” we współczesnym świecie − zwiększanie szans życiowych młodzieży w świecie globalnym.

PDF

Bibliografia

Bauman Z., Płynne życie, tłum. K. Kunz, Kraków 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Bortnowski S., Scenariusze półwariackie, czyli poezja współczesna w szkole, Warszawa 1997.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Budrewicz Z., Metropolia i okolice – w poszukiwaniu tożsamości oraz zadomowienia. Spojrzenie dydaktyka,[w:] Okolice metropolii. Tożsamość – edukacja – kultura, red. Z. Budrewicz, M. Kania, Kraków 2012, s. 9-26.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Coelho P., Alchemik, przeł. B. Stępień, A. Kowalski, Warszawa 1995.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przeł. A. Szulżycka, Warszawa 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość, Kraków 2005.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jaworzna-Ujanowice. Pamięci Władysława Dunarowskiego. Pozostały książki, „Gazeta Krakowska-Gazeta Nowosądecka”, 15 XI 1999, nr 266, s III.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kossakowska-Jarosz K., Opolszczyzna prywatna w pisarskim doświadczeniu Jana Goczoła, [w:] Geografia wyobrażona regionu. Literackie figury przestrzeni, red. D. Kalinowski, M. Mikołajczak, A. Kulik-Kalinowska, Kraków 2014, s. 266-280.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, przełożył J. Hołówka, wstęp Wł. Adamski, PWN, Warszawa 1978.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Marzec M., „Pani Bovary to ja”! – biografia pisarza jako kontekst dla czytania literatury w szkole ponadgimnazjalnej, [w:] Doświadczenie lektury. Między krytyką literacką a dydaktyką literatury, red. K. Biedrzycki, A. Janus-Sitarz, Kraków 2012, s. 320-331.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Madejski J., Praktykowanie autobiografii, „Polonistyka” 2013, nr 2, s. 4-7.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Melosik Zb., Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności, Kraków 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mikołajczak M., Geografia wyobrażona regionu – wstęp do regionalnej komparatystyki [w:] Geografia wyobrażona regionu. Literackie figury przestrzeni, red. D. Kalinowski, M. Mikołajczak, A. Kulik-Kalinowska, Kraków 2014, s. 5-18.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Myrdzik B., Zrozumieć siebie i świat. Szkice i studia o edukacji polonistycznej, Lublin 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Olma M., Język mieszkańców wsi świadectwem lokalnej tożsamości kulturowej, „Małopolska. Regiony - Regionalizmy - Małe Ojczyzny”, red. E. Chudziński, t. X, Kraków 2008, s. 122-144.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Petrykowski P., Edukacja regionalna. Problemy podstawowe i otwarte, Toruń 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pieniążek M., Poetyckie zakorzenianie tożsamości, czyli o związkach olkuskich literatów z regionalizmem, [w:] Region i edukacja. Literatura- kultura - społeczeństwo, red. Z. Budrewicz, M. Kania, Kraków 2010, s. 83-102.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pieniążek M., Na pograniczu metropolii. Język regionu w opowiadaniach Jana Waśniewskiego,[w:] Okolice metropolii. Tożsamość – edukacja – kultura, red. Z. Budrewicz, M. Kania, Kraków 2012, s. 63-76.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pieniążek M., Uczeń jako aktor kulturowy. Polonistyka szkolna w warunkach płynnej nowoczesności, Kraków 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pławecka K., Oswoić to, co własne…, [w:] Zapisane w krajobrazie. Lekturowe obrazy regionów dawniej i dziś, red. Z. Budrewicz, M. Kania, Kraków-Bukowno 2008, s. 121-131.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Rosner E., Rozważania wstępne, [w:] Regionalizm w nauczaniu języka polskiego w szkole średniej, red. E. Rosner, Warszawa 1975, s. 5-40.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Słownik pisarzy województwa bydgoskiego. Biobibliografia, oprac. M. Maxelon, G. Ślicień-Koralewska, cz. I, Bydgoszcz 1993, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, s. 69-81.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Synak B., Małe ojczyzny w globalnej wiosce, [w:] Globalizacja i my. Tożsamość lokalna wobec trendów globalnych, red. R. Piekarski, M. Graban, Kraków 2003, s. 245-257.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Synowiec H., Śląska ojczyzna polszczyzna z perspektywy edukacyjnej, Katowice 2013.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Uryga J., Władysław Dunarowski, „Dunajec” 1978, nr 23.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wantuch W., (Auto)biografia na użytek szkolny, „Polonistyka” 2013, nr 2, s. 19-24.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wioski „klucza strzeszyckiego” nad Łososiną. Pogranicze dawnych dóbr Konwentu Klarysek, oprac. M. Sromek, Strzeszyce 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Materiały niepublikowane:
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jurkiewicz Ewa, „Literacki świat Władysława Dunarowskiego”. Praca magisterska napisana na seminarium literatury polskiej pod kierunkiem dra Zdzisława Mrozka, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1988.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Matras Halina, „Dunarowski Władysław”, 21 III 1982 roku, maszynopis.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Netografia:
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

www.cocacola.com.pl/o-nas/misja-wizja-i-wartosci/[dostęp 5.09.2016r.]
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

www.gazetakrakowska.pl/swiatowe-dni-mlodziezy-2016/a/spontaniczne-wystapienie-papieza-pamiec-i-odwaga[dostęp 5.09.2016 r.]
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

http://www.krakow2016.com/sdm-jako-zjawisko-popkulturowe-debata [dostęp 5.09.2016r.]
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

www.laskowa.pl [dostęp 10.10.2016r.]
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

www.mbplimanowa.pl/historia [dostęp 10.10.2016r.]
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Downloads

Download data is not yet available.