Słowa kluczowe
wartość
dydaktyka polonistyczna
diagnoza
uczniowie
edukacja literacka
Jak cytować
Abstrakt
The topic signaled in the title constitutes an integral part of general and Polish language content at every stage of education. It is related to the realization of goals and tasks that motivate students to explore values of crucial importance to human life. One of these values is solidarity. The article presents theoretical findings regarding the ways of understanding this category in scientific discourse and social communication. The subject of a broader discussion is the results of an educational diagnosis, focusing on schoolchildren' statements about solidarity, its significance, forms, and indicators. In addition, the article references several methodological solutions associated with the ethos of solidarity within literary education. In the summary, several general conclusions and reflections on the title issue are formulated.
Bibliografia
Babicki Z. Wartości społeczne w edukacji dla zrównoważonego rozwoju, „Forum Pedagogiczne” 2019, 9, cz. 1, s. 193 – 206.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bach-Golecka D. (red.), Solidarność i dobro wspólne jako wartości w prawie, Warszawa 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bartmiński J., Solidarność między pojęciem a ideą, [w:] Polskie wartości w europejskiej aksjosferze, wyb. i red. S. Niebrzegowska-Bartmińska i in., Lublin 2014, s. 163 – 180.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bendyk E. , Leksykon na nowe czasy: SOLIDARNOŚĆ, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1622597,1,leksykon-na-nowe-czas-solidarnosc.read, (dostęp: 15.03.2022).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bendyk E., Solidarność bez patosu; tegoż, Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego. Czy ta idea ma dzisiaj sens? https://www.polityka.pl/search?phrase=Edwin%20Bendyk, (dostęp: 20.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Breczko J. Zanik uczuć metafizycznych, „Kultura i Wartości” 2015, nr 13, s. 39–73.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Chudy W. Zdrada Solidarności, „Etos” 2004, nr 67-68, s. 84-121. https://dlibra.kul.pl/dlibra/show-content/publication/edition/30333?id=30333, (dostęp: 25.09.22).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cudowska A. Wspólnota w kulturze indywidualizmu, https://studylibpl.com/doc/866628/wsp%C3%B3lnota-w-kulturze-indywidualizmu (dostęp: 26.09.2022).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Cukier K. i in. Myślenie kontekstowe. Największa przewaga ludzi nad sztuczną inteligencją, Warszawa 2022.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Czyżewski K. Małe centrum świata. Zapiski praktyka idei, Sejny 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dobrzański D. Wawrzynowicz A. (red.), Idea solidarności w kontekstach filozoficzno-historycznych, Poznań 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Drożdż M. ks. Zaufanie ukryte w solidarności, „Studia Socialia Cracoviensia” 2017, nr 2, s. 23. https://czasopisma.upjp2.edu.pl/studiasocialiacracoviensia/article/view/2452, (dostęp: 26.09.2021).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Drwięga M. Człowiek między dobrem a złem. Studia z etyki współczesnej, Kraków 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Golka M., Cywilizacja współczesna i globalne problemy, Warszawa 2012.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Grodner D., Internet wyzwaniem dla człowieczeństwa…, [w:] Pedagogika serca. Wychowanie emocjonalne w XXI wieku, red. E. Lewandowska-Tarasiuk i in., Warszawa 2016, s. 143.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jacyno M., Kultura indywidualizmu, Warszawa 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Jarymowicz M., Szuster A. Uprzedzenia, wrogość czy harmonia społeczna?, Sopot 2021.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kasprzak P. i in., Edukacja w czasach cyfrowej zarazy, Toruń 2016.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Keyes R., Czas postprawdy: nieszczerość i oszustwa w życiu codziennym, tł. P. Tomanek, Warszawa 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Koziołek K., Czas lektury, Katowice 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kuczyńska-Koschany, K. Koiné i kontr-koiné, solidarność i jej antonimy – rozważania nad kulturową wspólnotą uczniowsko-nauczycielską na przykładzie cyklu prelekcji polonistycznych Otwartej Rzeczpospolitej „JAWNE KOMPLETY – lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej”. Polonistyka. Innowacje, 2023, nr 16, 93–102. https://doi.org/10.14746/pi.2022.16.8, (dostęp: 15.04.2023).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Liców A. i Z. (red.), Wolność i solidarność w języku i kulturze, Gdańsk 2017.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Łazarska D., Gdyby nie wartości, nasz świat byłby „płaski”… Aksjologiczne rozważania uczniów w świetle myśli filozoficznych Józefa Tischnera, [w:] Polonistyka i świat wartości. Edukacja polonistyczna jako wartość, red. M. Marzec-Jóźwicka, A. Karczewska, S. J. Żurek, przy współpracy M. Nowak, Lublin 2019, s. 569-580.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Maksymowicz A. (red.), Moralne dylematy Polaków w ponowoczesności, Kraków 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mastalski J. ks., Samotność globalnego nastolatka, Kraków 2007.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Markowski M.P., Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w epoce populizmu, Kraków 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Marzec J. Duchowość, tożsamość i edukacja, „Forum Oświatowe” 2012, 2 (47), s. 61-78.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Męczkowska-Christiansen A. Neoliberalizm i edukacja ku nieodpowiedzialności, [w:] Przestrzenie teraźniejszości i ich społeczno-edukacyjne sensy, red. M. Szczepska-Pustkowska i in., Toruń 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Morawska I. „Niech Inny nie będzie obcy...”, czyli edukacja międzykulturowa na lekcjach języka polskiego, [w:] Oswajanie Inności w edukacji polonistycznej, pod red. B. Myrdzik, E. Dunaj, Lublin 2010, s. 155-166.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Morawska I., Trwałość i zmienność wartości jako wyzwanie edukacyjne, [w:] Polonistyka i świat wartości. Edukacja polonistyczna jako wartość, red. M. Marzec-Jóźwicka, A. Karczewska, S. J. Żurek, przy współpracy M. Nowak, Lublin 2019. s. 213-228.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Morawska I. Wspieranie rozwoju zawodowego nauczycieli. Od teorii do praktyki, [w:] Polonistyka i świat wartości. Edukacja polonistyczna jako wartość, red. M. Marzec-Jóźwicka, A. Karczewska, S. J. Żurek, przy współpracy M. Nowak, Lublin 2019, s. 255-270. (współaut. M. Latoch-Zielińska).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Myrdzik B. Zrozumieć siebie i świat. Studia i szkice o edukacji polonistycznej, Lublin 2006.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Myrdzik B. Szkoła jako przestrzeń budowania relacji wspólnotowych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska sectio N Educatio Nova” 2022, nr 7, s. 23-40.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Naumiuk A. Współbycie, współodpowiedzialność i współzależność jako kategorie ważne dla pedagogiki społecznej skierowanej ku budowaniu wspólnot lokalnych https://www.researchgate.net/publication/348856755_Wspolbycie_wspolodpowiedzialnosc_i_wspolzaleznosc_jako_kategorie_wazne_dla_pedagogiki_spolecznej_skierowanej_ku_budowaniu_wspolnot_lokalnych/link/604502464585154e8c838586/download(dostęp: 26.09.2022).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Nikitorowicz J. i in. (red.), Wspólnoty z perspektywy edukacji międzykulturowej, Białystok 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pawlik W., Zmierzch człowieka kantowskiego, czyli czy możliwe jest społeczeństwo beznormatywne, [w:] Moralne dylematy Polaków w ponowoczesności, red. A. Maksymowicz, Kraków 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Piotrowski R. Solidarność i dobro wspólne a granice władzy publicznej, [w:] Solidarność i dobro wspólne jako wartości w prawie, red. D. Bach-Golecka, Warszawa 2021, s. 71-101.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992, s. 244-245.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Puzynina J., Język skazany na zmiany, „Rzeczpospolita. Plus-Minus”, 27 maja 2013, s. 13.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rittelmeyer Ch., Dzieciństwo w opresji. Pomiędzy przemysłem kulturowym a technokratycznymi reformami szkolnictwa, Kraków 2009.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rosół A., Model organizacji życia zbiorowego a więzi wspólnotowe, [w:] Więzi społeczne, sieci społeczne w perspektywie inkluzji i wykluczenia społecznego, red. J. Grodowska-Leder, s. 11-21.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rynio A., (wyb. tekstów, przedm.), Solidarność w nauczaniu Jana Pawła II, Lublin 2005.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Sękowska-Buczko K., Wartości i potrzeby wyznaczające sens życia, [w:] Świat wartości wobec wyzwań rzeczywistości ponowoczesnej, red. J. Semków, J. Pazgan, Legnica 2012, s. 65-78.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Stawrowski Z., Graczyk R. Solidarność to wspólnota etyczna, „Nowy Napis Co Tydzień”, 2020, nr 64 https://nowynapis.eu/tygodnik/nr-64/artykul/solidarnosc-wspolnota-etyczna (dostęp: 03.10.2022).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Stecko J., Wystarczy zrobić niewiele, by zmieniło się wiele, czyli czym jest etyka solidarności, [w:] O solidarności wielką i małą literą pisanej, red. M. Krzysztofiński, G. Ostasz, J. Stecko, Rzeszów 2019.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Stoch M., Dydaktyka polonistyczna społecznie zaangażowana – o metodzie projektu grupowego opartego na konsensusie, [w:] Polonistyka i świat wartości. Edukacja polonistyczna jako wartość, red. M. Marzec-Jóźwicka, A. Karczewska, S. J. Żurek, przy współpracy M. Nowak, Lublin 2019, s. 201-212.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Stróżewski W., O wielkości. Szkice z filozofii człowieka, Kraków 2002, s.118- 130.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Szafraniec K., „Porzucona generacja”: młodzież polska wobec wyzwań „społeczeństwa ryzyka”, [w:] Przetrwanie i rozwój jako niezbywalne powinności wychowania, red. M. Dziemianowicz, B.D. Gołębniak, R.Kwaśnica, Wrocław 2005, s.120 - 128.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Szczęsna E., Aksjologia – technika – humanistyka. Polonistyczne oswajanie technologii, [w:] Polonistyka i świat wartości. Edukacja polonistyczna jako wartość, red. M. Marzec-Jóźwicka, A. Karczewska, S. J. Żurek, przy współpracy M. Nowak, Lublin 2019, s. 787-798.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Szczukowski D., Lekcje literatury. Lekcje wspólnoty, [w:] Polonistyka i świat wartości. Edukacja polonistyczna jako wartość, red. M. Marzec-Jóźwicka, A. Karczewska, S. J. Żurek, przy współpracy M. Nowak, Lublin 2019, s. 297-299.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Tischner J., Myślenie według wartości, Kraków 2011.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Touraine A., Solidarność. Analiza ruchu społecznego 1980-1981, przeł. A. Krasiński, Gdańsk 2010.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Zielińska A., Szkoła jako miejsce przygotowania młodzieży do uczestnictwa w społeczeństwie obywatelskim, [w:] Między nieuchronnością a możliwością – wychowanie w warunkach zmiany, red. A. Przecławskiej, A. Wiłkomirskiej, Warszawa 2010, s. 165-190.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Żurek A., Więzi społeczne a zjawisko samotności i osamotnienia, [w:] Więzi społeczne, sieci społeczne w perspektywie inkluzji i wykluczenia społecznego, red. J. Grodowska-Leder, s. 11-21.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Wygnański J., Gdzieś zgubiliśmy solidarność. A może pomyliliśmy ją z czymś innym?, https://wiez.pl/2020/06/04/gdzies-zgubilismy-solidarnosc-a-moze-pomylilismy-ja-z-czyms-innym/ (dostęp: 25.09.22).
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia